www.debiutync.pl - portal o rynku NewConnect

5 października 2012 roku w Sali Notowań warszawskiej GPW po raz czwarty odbyła się doroczna konferencja „Rynek obligacji w Polsce”. Prelekcjom i dyskusjom panelowym przysłuchiwała się spora grupa słuchaczy, wśród których byli zarówno przedstawiciele instytucji, przedsiębiorstw i mediów, jak i inwestorzy indywidualni.

Tematyka konferencji była dość zróżnicowana, choć można było wyróżnić dwa motywy przewodnie. Pierwszym była działalność agencji ratingowych na współczesnym rynku kapitałowym (w szczególności w odniesieniu do rynku obligacji), drugim natomiast – sam rynek obligacji (krajowy), jego obecna sytuacja i perspektywy na najbliższe lata.

Zacznijmy od dyskusji nad agencjami ratingowymi. Rozmawiano o ich wiarygodności, o stosowanych przez nie metodach, o pozycji rynkowej trzech największych filarów tej branży (Standard & Poor’s, Moody’s i Fitch), a przede wszystkim – o szansach, jakie mogłyby mieć nowe agencje, których ambicją byłoby nie tylko zagospodarowanie pewnej niszy rynkowej, ale wręcz przełamanie dominacji głównych podmiotów. Tej kwestii poświęcony był pierwszy wykład, wygłoszony przez dr Markusa Kralla, pracownika firmy Roland Berger. Ambicją dr Kralla jest rozbudowa działalności Europejskiej Agencji Ratingowej, która miałaby oferować ratingi alternatywne wobec tych, które nadawane są przez „Wielką Trójkę”. Co miałoby wyróżniać European Rating Agency, to (poza działaniem non-profit) pełna transparentność stosowanych metod. Innymi słowy, każdy inwestor i emitent mógłby zapoznać się z wzorami, procedurami, kryteriami i obliczeniami, jakie zastosowano przy opracowywaniu oceny ratingowej.

Carmen Hummel z UniCredit stwierdziła w swojej prelekcji, że obecnie wyraźnie rośnie liczba emisji obligacji korporacyjnych. Emisje takie stanowią dla wielu przedsiębiorstw alternatywę dla kredytów bankowych. Pani Hummel uznała także, że polskim firmom może bardzo się przydać (na rynku zachodnim) wycena dokonana przez agencję ratingową – mimo że taka wycena niejednokrotnie jest kosztowna.

Do kwestii agencji ratingowych powrócono po południu, podczas debaty pt. „Niezależna agencja ratingowa i jej wpływ na wiarygodność rynku obligacji w Polsce”. Koncepcję niezależnej fundacji oferującej oceny wiarygodności kredytowej na rynku krajowym przedstawił dr Błażej Lepczyński z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową. Pomysł ten wzbudził żywą dyskusję, podczas której rozmawiano m.in. na temat tego, jak zminimalizować ryzyko wpływania przez zleceniodawców (którymi niemal zawsze są oceniane spółki, a nie inwestorzy) na ratingi przyznawane im przez agencję.

Zastanawiano się także, czy na rynku jest miejsce na kolejny podmiot. Sceptyczny wobec tego był p. Piotr Kowalski, prezes zarządu Fitch Polska. Stwierdził mianowicie, że kilkanaście lat temu sam był współtwórcą tego rodzaju agencji, przedsięwzięcie to jednak zakończyło się porażką. Kowalski zwrócił uwagę na paradoks, który – jego zdaniem – może przysporzyć wiele kłopotu każdej firmie czy fundacji, która będzie chciała wejść na ten rynek. Otóż zarówno emitenci, jak i inwestorzy będą pytać o dotychczasowe doświadczenie takiej agencji. Emitenci będą pytać, czy oceny spółki cieszą się zaufaniem inwestorów, inwestorzy natomiast – czy jacyś emitenci zamówili już rating w nowej agencji, a także, czy taki rating się sprawdził. To oczywiście łatwo może doprowadzić do sytuacji, w której nowa agencja nie będzie miała jak się przebić. Wątpliwości wzbudził także pomysł Błażeja Lepczyńskiego, by agencja publikowała informację o tym, że dana spółka nie zgodziła się poddać jej badaniu.

Podczas konferencji sporo miejsca poświęcono także płynności na rynku obligacji oraz ogólnej sytuacji w tej niszy. Sławomir Jędrzejczyk, wiceprezes zarządu PKN Orlen, omawiał emisję obligacji przeprowadzoną przez jego firmę. Okazuje się, że ambicją Orlenu jest teraz dotarcie ze swoimi obligacjami do inwestorów indywidualnych, do gospodarstw domowych, a nie jedynie do dużych inwestorów instytucjonalnych. Jędrzejczyk zapewniał, że to możliwe, ponieważ Orlen jest rozpoznawalny, posiada dużą bazę klientów i rozbudowany program lojalnościowy. Żartobliwie skomentował to prezes zarządu GPW, pan Ludwik Sobolewski pytając, czy teraz PKN Orlen będzie sprzedawać obligacje na swoich stacjach benzynowych.

Jeśli chodzi o płynność na rynku obligacji, to dyskutowano nad samym znaczeniem tego pojęcia. Pojawiła się m.in. bardzo prosta, ale rzeczowa definicja, w myśl której jest to po prostu możliwość szybkiego dokonywania zakupów i sprzedaży na rynku. Przy okazji omawiania sytuacji na rynku obligacji prezes Sobolewski podkreślał, że emisja papierów dłużnych powinna być przez banki postrzegana jako interesująca alternatywa dla depozytów krótkoterminowych, bowiem w przypadku tych ostatnich istnieje ryzyko, że klienci zabiorą pieniądze i odejdą do konkurencji.

Podczas konferencji można było usłyszeć sporo innowacyjnych pomysłów. W szczególności interesujące były części poświęcone koncepcji uzupełnienia rynku agencji ratingowych o nowe, niezależne podmioty, nie mające bynajmniej charakteru marginalnego. Być może już najbliższe miesiące pokażą, czy perspektywy dla takich inicjatyw rysują się optymistycznie, czy też wszystko pozostanie w sferze wizji i niezrealizowanych pomysłów.