Jak pokazują statystyki w 2011 roku wartość obrotu akcjami na rynku NewConnect sięgnęła 1 858 478,93 tys. zł. W pierwszym kwartale 2012 roku wielkość tego wskaźnika ukształtowała się na poziomie 431 822,42 tys. zł. Dla osoby, która nie ma zbyt dużej styczności z obrotem giełdowym te wartości mogą się wydawać bardzo duże. Jednak zestawiając wartości obrotu 373 spółek wchodzących w skład indeksu NCIndeks oraz 20 pomiotów z WIG20 to różnica jest kolosalna.
Takie porównanie wydaje się jednak niewłaściwe. Przede wszystkim dlatego, że bazową datą dla indeksu 20 największych spółek jest 16 kwietnia 1994 roku. Natomiast pierwsza sesja na rynku NewConnect odbyła się dopiero 30 sierpnia 2007 roku. Te 13 lat różnicy dają dobry obraz tego jak wiele czasu potrzeba, aby mniejszy rynek giełdowy mógł się pochwalić obrotami zbliżonymi do jego większych braci z głównego parkietu. Aby przyśpieszyć osiągnięcie tego celu giełda dopuszcza do funkcjonowania Animatorów Rynku.
Animator Rynku zajmuje się podtrzymaniem płynności akcji danej spółki. Może wykonywać swoje zadania zarówno dla instrumentu finansowego notowanego w systemie notowań ciągłych jak i w systemie kursu jednolitego. Może on być do tego wynajęty przez giełdę lub przez samą spółkę. Jednak by móc posiadać taki status trzeba spełnić pewne warunki. Mowa o nich w §2 Załącznika nr 6 do Regulaminu Alternatywnego Systemu Obrotu. Jeśli podmiot starający się o bycie AR jest jednocześnie Członkiem Rynku wystarczy, że przedstawi odpowiednią uchwalę Zarządu Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych o przyznaniu typu uczestnictwa jako „animator obrotu zorganizowanego’. Sprawa jest bardziej skomplikowana w przypadku podmiotu bez statutu Członka Rynku. W takim układzie rozpoczęcie działania jako Animator Rynku może nastąpić po spełnieniu dwóch warunków:
1. musi nastąpić wskazanie Członka Rynku, za pośrednictwem którego będą realizowane obowiązki AR
2. podmiot ubiegający się o miano AR musi uzgodnić z Organizatorem Alternatywnego Systemu sposób oznaczania zleceń i transakcji, które będzie wykonywał w ramach obowiązków AR
Jak zostało wspomniane animator odpowiedzialny jest za podtrzymanie płynności akcji. By móc jak najefektywniej wykonywać to zadanie, zobowiązany jest on przez przepisy prawa do jednoczesnego składania zleceń kupna i sprzedaży danego instrumentu finansowego na własny rachunek oraz na własny rachunek w odpowiedzi na zapytanie o cenę. Organizator ASO może ustalić warunki, kiedy możliwe będzie czasowe wykonywanie zleceń kupna albo sprzedaży. Dzięki takim działaniom inwestorzy mają możliwość dokonywania transakcji nawet na walorach bardzo mało popularnych spółek. To w przydatku rynku NewConnect jest bardzo cenne, gdyż wielu uczestników tego rynku to firmy w fazie tworzenia tzw. start-upy. Inwestowanie w instrumenty takich podmiotów niesie ze sobą spore ryzyko, co może odstraszać wielu uczestników handlu powodując niewielką aktywność akcji dalej spółki. Z drugiej jednak strony na takich instrumentach można sporo zarobić, ważne jest jednak to by wypracowane zyski można było w miarę szybko spieniężyć. Warto jednak tu zaznaczyć, że działania animatora podlegają pewnym ograniczeniom. Nie mogą oni składać zleceń, w wyniku których doszłoby do zawarcia transakcji w której podmiot je składający występowałby jako sprzedający i kupujący jednocześnie.
Wywnioskować można zatem, że działania Animatorów Rynku mogą być niezwykle użyteczne w rozwoju całego rynku. Istnieje jednak część obserwatorów, którzy uważają, że w dłuższym terminie obecność tego typu podmiotów jest szkodliwa. Głównym argumentem świadczącym za takim poglądem jest możliwość zaburzania obrazu rynku i możliwości poprawnej oceny jego stanu. Poza tym mając dostęp do poufnych informacji AR może być narażony na pokusę nadużycia swoich kompetencji. W takim przypadku Organizator ASO, może zawiesić prawo do działania, a w przypadku rażącego naruszenia zasad lub przepisów może wykluczyć AR z działania.
Michał Mąkosa
