Każdy z nas popełnia błędy i nie zawsze stosuje się do obowiązujących zasad. Aby jednak zapanować nad samowolą i utrzymać porządek, ustala się system kar, który ma zniechęcać do łamania reguł obowiązujących w danym systemie. Przykładem takiego systemu jest rynek NewConnect, na którym także ustalone są sankcje za nieprawidłowe postępowanie, często bardzo surowe.
W przypadku Alternatywnego Systemu Obrotu, karze podlegają podmioty aktywnie w nim uczestniczące – spółki tam notowane oraz firmy pełniące dla nich funkcję Autoryzowanego Doradcy (AD). Ich surowość, jak to zwykle bywa, jest uzależniona od szkodliwości popełnionego występku.
Są trzy rodzaje możliwych sankcji dla emitenta, przewidzianych przez regulamin alternatywnego systemu.
- upomnienie oraz przekazanie informacji o nim do publicznej wiadomości
- zawieszenie obrotu instrumentami finansowymi emitenta
- wykluczenie instrumentów finansowych emitenta z obrotu
Szczególny nacisk Organizator Alternatywnego Systemu kładzie na wszelkie kwestie związane z szeroko rozumianym bezpieczeństwem uczestników. Minimalną karą dla emitenta za jego naruszenie jest zawieszenie obrotu jego walorów. Natomiast każdą z możliwych kar Organizator może nałożyć za niedopełnianie obowiązków informacyjnych, czyli nieterminowe składanie raportów, nie sporządzanie ich w ogóle lub zamieszanie nieprawdziwych lub nie kompletnych informacji. Ostatnią głośną sprawą, która wypłynęła na początku tego roku, było niezamieszczenie przez spółkę Avtech Aviation & Engineering w jej dokumencie informacyjnym istotnych informacji na temat sytuacji finansowej spółki. Odpowiedzialność w formie usunięcia akcji z obrotu poniosła spółka, a jej Autoryzowany Doradca został pozbawiony uprawnień. Jak widać, do odpowiedzialności za naruszenie popełnione przez emitenta, może być pociągnięty także jego AD.
Natomiast odpowiedzialność wyciągnięta przez Organizatora Alternatywnego Systemu wobec Autoryzowanego Doradcy, w myśl regulaminu, może mieć postać:
- zawieszenie prawa do działania w Alternatywnym Systemie Obrotu
- skreślenie z listy Autoryzowanych Doradców
Istnieje wiele okoliczności, w których może być wyciągnięta wobec sankcja wobec Autoryzowanego Doradcy. Do najważniejszych z nich należą:
- AD podejmuje działania zagrażające bezpieczeństwu obrotu
- AD podejmuje działania naruszające dobre imię i wizerunek Organizatora
- w ciągu ostatniego roku AD nie wprowadził żadnych instrumentów finansowych emitenta
- wobec AD zostało wszczęte postępowanie administracyjne lub karne w zakresie prowadzonej przez niego działalności.
Dodatkowym obowiązkiem, który Autoryzowani Doradcy muszą spełnić pod groźbą zawieszenia lub skreślenia z listy AD, jest zatrudnianie przynajmniej dwóch osób posiadających odpowiedni Certyfikat.
Innym przypadkiem, kiedy to Autoryzowany Doradca został pociągnięty do odpowiedzialności było ukaranie firmy Klaudiusz Wolny Ekspert i zawieszenie w obowiązkach doradcy na okres 6 miesięcy. Powodem zawieszenia było przedstawienie w dokumencie informacyjnym nieprawdziwego stanu posiadanych akcji przez głównych akcjonariuszy spółki Infinity. Wynikało z niego, że każdy z nich posiadał o 150 tys. akcji mniej niż w rzeczywistości. Sprawa miała miejsce w 2010 roku.
Warto zauważyć, że regulamin Alternatywnego Systemu Obrotu nie przewiduje kar w postaci grzywny. Ma to zapewne na celu zapobiegnięciu sytuacji, w której spółce bardziej opłaca się zapłacić karę finansową za złamanie danej reguły niż dostosować się do niej, a takie sytuacje mają czasem miejsce w codziennym życiu.
Z definicji, kara jest środkiem wychowawczym wobec osób, które naruszyły jakieś prawo. Celem kary jest korekta błędów, charakteru, nawyków oraz niewłaściwego zachowania. Uważam, że na rynku NewConnect wszystkie naruszenia reguł są zauważane i sprawiedliwie oraz niezależnie oceniane. Poczucie, że prawo jest sprawiedliwe i równe dla wszystkich nie daje powodów do niezadowolenia i sprzyja jego przestrzeganiu, jest ono niezbędne dla zachowania ładu. Niektórzy natomiast twierdzą, że lepsze od karania za złe postępowanie jest nagradzanie tego dobrego. Trudno mi jednak sobie wyobrazić jak by to mogło funkcjonować na NewConnect.
Gracjan Jankowski
FMC Management
